آمریکا در تدارک بازگشت به برجام

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد بر اساس اطلاعاتی که در ویکی پدیا موجود است، اندیشکده بروکینگز (به انگلیسی: Brookings Institution) یک سازمان غیرانتفاعی غیر جانبدارانه آمریکایی از نوع اتاق فکر است که در زمینه تحلیل مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی فعالیت می‌کند. این نهاد در سال ۱۹۱۶ میلادی تأسیس شده و یکی از قدیمی‌ترین موسسات در نوع خود می‌باشد. مقر آن در شهر واشینگتن است. بر اساس گزارش دانشگاه پنسیلوانیا در سال ۲۰۱۲، این مؤسسه تأثیرگذارترین اتاق فکر در جهان شناخته می‌شود.

نشست اخیر بروکینز در شرایطی برگزار میشود که کنگره و کاخ سفید بدون گذشت به جان هم افتاده و در شتاب از یکدیگر مسیر متهم کردن یکدیگر را در رسانه ها دنبال می کنند. هریک دیگری را به جاسوسی و رابطه با روسیه مستحق حذف از صحنه سیاسی امریکا میداند.

میزگرد  و نشست بروکینگز در این شرایط بسیار پر تنش سیاسی در امریکا با حضور کارشناسان در رابطه با محدودسازی توانمندی های هسته ای و موشکی ایران در واشنگتن برگزار و با عنوان «توصیه مهم کارشناسان بروکینگز به ترامپ درباره نحوه برخورد با ایران» و ریچارد نفیو معمار تحریم های ایران در این نشست توصیه های مهمی کرده که باید به این توصیه ها توجه دقیق داشته باشیم. او در این نشست به دولت امریکا توصیه نموده و می گوید: به طور مشخص پیشنهاد ما این است در صورتی که ایران همچنان به اجرای تعهدات هسته ای خود پایبند بماند، آمریکا باید از هر رویکردی که بهانه به دست ایران برای خروج از برجام می دهد اجتناب کند. روزنامه نیویورک تایمز هم تقریبا همین توصیه را دارد که مینویسد: «رئیس‌جمهور ترامپ جنگ با ایران را نمی‌خواهد. این؛ بهترین تسلای خاطر در این وانفسای کشمکش میان ایران و آمریکاست. خیالمان راحت شد؛ در بحران جاری که آمریکا در آن ناخواسته ضعیف و غیرقابل اعتماد ظاهر شده است، سعی می‌کند به هر نحو ممکن از جنگ طفره برود. اما به اشتباه نیفتیم. این سطور چیزی از اهمیت قضیه که رژیم جمهوری اسلامی یک رژیم خطرناک است، کم نمی‌کند. اینها همه واقعیت‌های تهدیدآمیز بر روی زمین است. اما پرسش مهم در این محور این است؛ چه کنیم که یک چنین رژیمی را مهار کنیم بدون آنکه مجبور به جنگیدن بشویم؟ این؛ همان ماموریت محوری سیاست خارجی آمریکا و کانون اهداف توافق هسته‌ای ایران است. «برجام»؛ یک مدل خاص از تلفیق دیپلماسی با ائتلاف‌سازی بود. ترامپ حتی از همان ابتدای اعمال کارزار فشار حداکثری هم همواره اصرار داشت که توافق باید محکم بشود و به یک موفقیت واقعی دیپلماتیک برسد. اما ترامپ خودش این پتانسیل پیروزی را تخریب کرد. فقط به این خاطر که می‌خواست هر آنچه که «اوباما» ساخته است را خراب کند. ترامپ فکر می‌کرد می‌تواند از منظر یک معامله با ایران به توافقی بهتر برسد و مطالبات زیاده‌طلبانه‌اش را از تهران بدست بیاورد. اما، این فقط باخت به خود بود. ترامپ از توافق خارج شد و «فشار حداکثری» را پیاده کرد فقط به این امید که رژیم حاکم بر ایران مجبور شود خودش بیاید و التماس کند یک توافق دیگر امضا بشود. ترامپ آنقدر خوش‌باور بود که دوست داشت در حاشیه اجلاس سازمان ملل با «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران دیدار کند. رئیس‌جمهور قبلاً هم با رهبران سایر دشمنان آمریکا رو در رو ملاقات کرده است. اما جمهوری اسلامی به فکر افتاد دست به ضد حمله بزند. بعد از خروج ترامپ از توافق، کاملا به میل خود به مدت یک سال به توافق عمل کرد به امید آنکه اروپا توافق را زنده نگه ‌دارد. اما از آن به بعد تهران شروع کرد به تدریج از محدودیت‌هایش در تولید ماده هسته‌ای عبور کند. جمهوری اسلامی، حملاتش در منطقه را از سر گرفت. کشتی‌های نفتکش در «خلیج عمان» و در «تنگه هرمز» را زد. یک خط لوله را در سعودی زد. یک پهپاد آمریکایی را به زمین انداخت. در اوج همه این جنگجویی‌ها، رژیم حاکم بر ایران دو هفته پیش به یک تاسیسات نفتی در عربستان حمله موشکی کرد. رژیم؛ گزارش‌ها حاکی از اینکه او پشت حمله بوده را انکار می‌کند. اگر هم این ادعای تهران را باور کنیم، اما یک حقیقت را هرگز نمی‌توان انکار کرد. اگر هم فرض بگیریم حمله به تاسیسات نفتی عربستان با تحریک جمهوری اسلامی صورت نگرفته است، اما حتما این حمله با اجازه این رژیم انجام گرفته است. اما پاسخی که ترامپ به این جنگ‌افروزی تازه رژیم داد؛ تهران را جسورتر کرد و جمهوری اسلامی پیش خودش این‌طور محاسبه کرد که ترامپ می‌ترسد مبادا این هارت و پورت کلامی‌اش با نیروی زور تلفیق بشود. اینچنین شد که دولت ترامپ یکه و تنها ماند و الان هیچ گزینه خوبی پیش رو ندارد. ایران به برنامه هسته‌ای بازگشته است. اگر پاسخ آمریکا به این تحریکات، اقدام نظامی باشد؛ یقیناً جمهوری اسلامی بدتر عمل خواهد کرد. اگر آمریکا دست به هیچ کاری نزند، تندروهای ایران جری‌تر خواهند شد و هم در داخل و هم در خارج از مرزهای کشور با دستانی هرچه بازتر عمل خواهند کرد و دست به تحریکات بیشتری خواهند زد. آن موقع، آنها یک الگو ایده‌آل برای تحریک‌کنندگان جهانی خواهند بود».

حال و با این رویکرد اندیشکده ها و اتاق فکر ها و انتشار راهبرد منطقی ما چه باید بکنیم؟ دولت روحانی باید از ترامپ غرامت بخواهد و در بسته و سر بسته بگویم که  اگر در مذاکرات بازگشت آمریکا به برجام ، دیپلماسی تهاجمی نداشته باشد چالش مجددی را در داخل کشور به جان خواهد خرید که منجر به استیضاح او خواهد شد. والسلام

 حمید رضا نقاشیان