شورای فقهی، توجیه بقای ربا

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد قانون اساسی زمان حکومت شاه مخلوع ضد اسلامی نبود چرا که در محتوای آن اصلی وجود داشت که تضمین قوانین را به اتکای وجود ۵ مجتهد جامع الشرایط از انحراف مبرا مینمود. اصل دوم متمم قانون اساسی دوران حکومت پهلوی ها می گفت : …. رسماً مقرر است در هر عصری از اعصار، هیاتی که کمتر از پنج نفر نباشد از مجتهدین و فقهای متدین که مطلع از مقتضیات زمان هم باشند به این طریق که علمای اعلام و حجج اسلام مرجع تقلید شیعه، اسامی بیست نفر از علما که دارای صفات مذکوره باشند معرفی به مجلس شورای ملی بنمایند، پنج نفر از آن‌ها را یا بیشتر به مقتضای عصر، اعضای مجلس شورای ملی بالاتفاق یا به حکم قرعه تعیین نموده به سمت عضویت بشناسند تا موادی که در مجلس عنوان می‌شود به دقت مذاکره و غور رسی نموده.

هریک از آن مواد معنونه که مخالفت با قواعد مقدسه اسلام داشته باشد طرح یا رد نمایند که عنوان قانونیت پیدا نکند و رأی این هیئت علما در این باب مطاع و بتبع خواهد بود و این ماده تا زمان ظهور حضرت حجة عصر عجل الله فرجه تغییرپذیر نخواهد بود.

اما باید دید چرا از دل همان مجلس بحرین را به انگلستان بخشیدند؟ باید دید چرا شاه سکان دار دیکتاتوری در کشور شد؟ باید دید چرا رضا خان بی حجابی را در کشور رایج کرد و مجلس بر نیاشفت؟ مکانیزم اعمال عقود اسلامی در بانکداری بعد از انقلاب به تایید ایت الله رضوانی رحمت الله علیه رسیده بود و آن مرحوم عملیات منطبق با عقود را هم در محتوا و هم در اجرا تایید فرموده به محضر امام خمینی رحمت الله علیه هم گزارش فرمودند اما امروز با بانکداری ربوی به مطلق کلمه مواجهیم.

باید پرسید چرا امروز ایران دچار شرایطی شده که بانکداری اختاپوسی در ساختار اقتصاد ملی یک بیماری لاعلاج است؟ مگر قرار نبود عقود اسلامی اجرا شود؟ مگر مجلس برای جلوگیری نمودن از ربوی شدن مبادلات پولی مالی قانون ننوشت و مگر رئیس جمهوران گذشته با قرآن که ربا را حرب با خدا میداند مخالف بودند و یا قوانین موضوعه مبارزه با ربا را ابلاغ نکردند؟ پس چرا امروز برخی اساتید اقتصاد حاضرند شرط بندی کنند که حتی یک قرارداد غیر ربوی و منطبق با قوانین جاریه و عقود در بانکها اجرا نشده است؟ کمترین ذهنیتی که به ذهن هر کسی بعد از این سئوالات تبادر میکند این است که کاسه ای زیر نیم کاسه وجود دارد که دیده نمیشود.

یادم هست دوره ای که تاریخ روابط ایران و انگلستان را که محمود محمود در ۷ جلد نوشته و اثری ماندگار برای درک واقعیت های موجود بین ما و انگلستان است مطالعه میکردم در فصلی که سخنرانی وینستون چرچیل برای اخذ بودجه و تغییر شرایط کلنیالیسم (استعمار قدیم) به نئوکلنیلیسم (استعمار جدید) در مجلس عوام انگلستان درج شده و توضیحات جامعی در این خصوص داده بود هم، این جریان کاسه ای زیر نیم کاسه نشان داده میشد.

در آنجا با بیان چرچیل آمده بود که : «برخی (منظور آمریکایی ها بودند) با رخنه در احزاب و تحریک مردم علیه عوامل ما (منظور انگلیسی های مشغول در کمپانی هند شرقی بوده است) فضا را برای ماندن عوامل ما در کشورها تنگ نموده اند و حس ضد خارجی مردم برای عوامل ما نا امنی فراهم آورده است.

ما باید این روش را با زیرکانه ترین شکلی تغییر دهیم و آن این است که عوامل خود را با عوامل محلی جایگزین نموده و جلوی سم پاشی ضد خارجی بودن و شدن مردم را بگیریم و به عبارتی نوعی در کشورها حضور داشته باشیم که ««باشیم اما دیده نشویم»».

درست مانند کاسه ای بلور و پر از آب شفاف که وجود دارد و دیده نمیشود.» همه ملت ایران و بخصوص حوزه های علمیه و مهمتر از همه نمایندگان مجلس باید از این موضوع که وقتی قانونی به نفع مردم و اسلام وضع میشود و پیاده نمیشود، پس حتما کاسه ای پر از آب شفاف وجود دارد که دیده نمیشود ولی تاثیر حضورش این است که قانون با لطایف الحیلی دور میخورد، را با تمام وجود به جان بخرند.

نظام بانکداری ایران از سالها قبل از پیروزی انقلاب آلوده به این کاسه و آب داخلش شده است و پیروزی انقلاب هم فقط عواملی را بر صدر بانکها گذاشت که ته ریشی تنها نمایشگر اسلامیت آنها بوده است.

اجازه میخواهم توضیح ندهم که چرا سازمانهای اطلاعاتی این کاسه وآب را ندیده اند که خود فضایی دیگر و شرح مبسوطی متفاوت می طلبد.

اما کلاهی که امروز بر سر اقتصاد اسلامی در سازمان بورس و بانک مرکزی رفته و در شرف تطهیر عملکرد بانکهاست همان ماجراست که سربسته توضیح دادم.

شورای فقهایی که در چانه زنی به اقل تغییرات قانع باشد تاثیری در تغییر ساختار بانکداری ربوی نخواهد داشت.

این بزرگواران با منشی ساده و خوش باوری عارفانه همه عوامل را خودی تلقی نموده و نقش علما در قانون اساسی دوران شاه را خواهند داشت انسانهای محبوب و سلامت اما بی اطلاع از شگردهای موذیانه آب و کاسه.

بانکداری اسلامی فقط با عوامل هوشمند و دقیق و با اطلاعات کافی از تعریف دقیق ربا و نقش ویرانگر آن توسط بانکهای خصوصی و به انحراف بردن بودجه کشور به سمت سفته بازی و استملاک و بنگاهداری قابل تحقق است کسانی که به شگردهای آب و کاسه داری واقف بوده تا به کمک جوانان مستعد و مومن و معتقد برای ریشه کن کردن این دست پلید و ناپیدا همتی جهادی بگمارند. والسلام

 حمید رضا نقاشیان