پنهان زاده ها که گناه ندارند
پنهان زاده ها که گناه ندارند
روز گذشته با کسی آشنا شدم که وقتی میخواست نام فامیل خود را بگوید بغض کرد، متعجب شدم و پرسیدم چرا احساساتی شدی ؟ اول امتناع از پاسخ گویی داشت ولی یخش را که آب کردم گفت من پدرم افغانی بوده با مادرم ازدواج مشروع داشته یعنی حرامزاده نیستم ولی بعدش رفته افغانستان و در طول این بیست سال دیگر برنگشته و مادرم نتوانسته برای من شناسنامه بگیرد چرا که سازمان ثبت احوال به امثال ما که پدرهای گمشده داریم شناسنامه نمیدهد.

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد برایم خیلی تعجب آمیز بود مگر میشود هویت نداشت و بیست ساله شد؟ درمان! آموزش! رانندگی! بانک! استخدام! کار! و هرچه بخواهی در ایران انجام دهی نیاز به هویت مکتوب داری حال اگر یک کشوری نتواند به تو هویت مکتوب بدهد که دست هزاران نوع بزه را برای این عناصر باز میکند! بعدا که برای تحقیق در خصوص این گفته ها به اینترنت مراجعه کردم دیدم  متاسفانه مطالب این شخص درست بوده که دکتر محمدجواد فتحی، عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس هم درباره آمار بی‌هویت‌ها می‌گوید: «به طور قطع در سراسر کشور به ویژه استان‌های مرزی با تولد کودکان بی‌هویت بیشتری مواجه هستیم.»‌به گفته وی بیش از یک میلیون فرد بی‌هویت در کشور وجود دارد.  از نگاه این عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس مسئله تابعیت کودکان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع بیگانه توسط قانونگذار با مشکل مواجه بوده، بنابراین ادارات ثبت احوال به این افراد شناسنامه نمی‌دهند و منجر به بی‌هویتی این افراد می‌شود.  در یک کاوش ثانویه معلوم شد، محمدحسین مقیمی، استاندار سابق تهران از تولد ماهانه ۱۰۰ کودک بی‌هویت در بیمارستان‌های تهران خبر داد. وی با اشاره به اینکه کمیته‌ای در استان تهران برای پیگیری و نظارت بر امور کودکانی که بی‌هویت هستند، تشکیل شده در این‌باره توضیح داد: «تعدادی از کودکانی که در کشور متولد می‌شوند، به دلیل معلوم نبودن پدر و مادر شناسنامه‌ای ندارند البته اقداماتی در این رابطه آغاز شده و این مشکل را حل کرده است.» به گفته مقیمی اگر کارت ملی مادر نوزاد در بیمارستان دریافت شده باشد، براساس هویت مادر می‌توان شناسنامه صادر کرد، اما گاهی مادر هم کارت ملی ندارد و شناسنامه بدون ذکر نام اولیا صادر می‌شود. علاوه بر این هیچ محدودیتی برای صدور شناسنامه برای اطفال بدون هویت معرفی شده توسط بهزیستی وجود ندارد، اما مشکل اصلی در جای دیگر است؛ کودکان اتباع خارجی که نمی‌توان برای آن‌ها شناسنامه صادر کرد. در همین رابطه اهمیت دیگری وجود دارد و آن امنیت است.  عبدالله حاتمیان دیگر عضو خانه ملت درباره آمار بی‌هویت‌ها در کشور نظر متفاوتی دارد. به گفته وی ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار فرزند بی‌شناسنامه در کشور وجود دارد که اکنون حدوداً ۲۵ ساله شده‌اند؛ او میگوید: « این‌ها نه می‌توانند ازدواج کنند، نه می‌توانند گواهینامه بگیرند، نه حق اشتغال دارند، نه مشروعیت دارند و نه قانونی هستند.

وی با بیان اینکه در ایران تابعیت را به خون یعنی پدر می‌دهیم و به خاک که سمت مادر است تابعیت نمی‌دهیم، تصریح می‌کند: «در تمام کشور‌های دنیا این مسئله حل شده است و تابعیت را هم به خون و هم به خاک می‌دهند؛ یعنی تابعیت هم از مادر می‌رسد و هم از پدر. ولی ایران جز چهار الی پنج کشوری است که تابعیت فقط از پدر می‌رسد».  بنابراین این سؤال همچنان برای من باقی است که با این روش تکلیف این ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر بی‌هویت در کشور چیست؟»

این نماینده مجلس با اشاره به استدلال منتقدان اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از پدران خارجی و مادران ایرانی تصریح می‌کند: اینکه می‌گویند اعطای تابعیت به این افراد باعث افزایش مهاجران و تهدید امنیتی برای کشور می‌شود، شاید درست باشد. اما آیا اگر این‌ها بی‌هویت زندگی کنند تهدید امنیتی برای کشور نیست؟ یکی از این‌ها اگر تخلفی مرتکب شود، نه اثر انگشتش ثبت شده و نه مشخصاتی از آن وجود دارد که تحت پیگرد قرار بگیرد و نه هیچ مدرک و سندی. اینکه این افراد بدون کارت هویت در این کشور زندگی کنند مسلماً یک تهدید بالقوه است.  وی امیدوار است طرح مجلس برای اعطای تابعیت به فرزندان زنان ایرانی دارای همسر غیرایرانی به سرانجام برسد؛ افرادی که شناسنامه ندارند و وجودشان در هیچ جا ثبت نشده و جزو هیچ خاک و ملیتی نیستند؛ جمعیت پنهانی که در هیچ کجا شمرده نمی‌شوند و می‌توانند آتش زیر خاکستری باشند که آسیب‌های اجتماعی را شعله‌ور کنند. این امر عاجل نمیتواند با بروکراسی موجود بلعیده شده و عواقب ناهنجاری به بار آورد. والسلام

حمید رضا نقاشیان