یارانه برای ارزان نگه داشتن شیر یا بنزین؟
یارانه برای ارزان نگه داشتن شیر یا بنزین؟
از ابتدای سال تحصیلی جاری، شیر در مدارس توزیع نشده است. گویا وزارت آموزش و پرورش بودجه ندارد. قیمت شیر و لبنیات طی سالهای اخیر بارها با افزایش مواجه شده است. هم اکنون قیمت یک بطری شیر که کمتر از یک لیتر است، به طور میانگین 3000 تومان است. اینها را گفتم تا به بنزین برسم. اما نمیخواهم فقط بگویم چرا بنزین ارزان است. میخواهم بگویم چرا شیر گران است؟

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد همه می دانیم و بارها خوانده و شنیده ایم که شیر، یک ماده غذایی لازم برای کلیه اقشار جامعه در هر سنی است. هر یارانه ای که به شیر و لبنیات تخصیص یابد، در نهایت به سود بهداشت و سلامت جامعه است و موجب می شود هزینه های درمان در کشور کاهش یابد. اما جالب است که کمتر کسی روی موضوع شیر و لبنیات حساسیت نشان می دهد. نزدیک به چهار ماه از آغاز سال تحصیلی گذشته و شیر در مدارس توزیع نشده است اما من یادم نمی آید که این موضوع مهم، به تیتر یک رسانه ها یا موضوع مصاحبه نمایندگان مجلس تبدیل شده باشد و انتقادی بابت این موضوع صورت گیرد. گویا جامعه، نسبت به سلامتی خود حساسیت چندانی ندارد. به همین دلیل هم هست که کاهش یارانه شیر یا عدم توزیع شیر در مدارس، هیچ واکنشی ایجاد نمی کند اما هر گونه افزایش قیمت بنزین، کل فضای مجازی و رسانه ها را در بر می گیرد و واکنش های فراوانی ایجاد می کند. درحالیکه قیمت یک لیتر بنزین که سلامتی همه ما را به خطر می اندازد ۱۰۰۰ تومان است و قیمت همین میزان شیر که برای سلامتی ما نه فقط مفید، بلکه لازم است حداقل ۳۰۰۰ تومان. چراکه قیمت شیر خام در یاران، دو برابر میانگین جهانی قیمت شیر است. همین قیمت بالا موجب شده براساس آمار سازمان جهانی فائو، سرانه مصرف شیر در ایران حدود ٦٦ کیلوگرم در سال باشد اما سرانه جهانی مصرف شیر حدود ۱۵۰ کیلوگرم در سال.

جالب اینجاست که برای بنزین یارانه می دهیم تا در باک خودروهای غالبا غیراستاندارد ریخته شود و هوا را آلوده کند و اگر قرار شود این یارانه کاهش یابد، اعتراض می کنیم و زمین و زمان را به هم می دوزیم، اما پیگیری نمی کنیم که یارانه مناسبی برای شیر اختصاص یابد و اگر یارانه شیر کم شد یا حذف شد یا شیر مدارس توزیع نشد، با بی تفاوتی از کنارش عبور می کنیم. شاید یکی از دلایلش این باشد که جان انسانها در کشور ما دیگر کمتر ارزش دارد. نه به کشته شدن هزاران نفر در تصادفات رانندگی سالیانه واکنش نشان می دهیم و نه به مرگ خاموش سالانه دهها هزار نفر به دلیل تنفس هوای آلوده. اما آیا زمان اصلاح این رویه غلط که با جان همه ما و فرزندانمان سر و کار دارد نرسیده است؟

نمی خواهم حکم کلی بدهم اما واقعا اندکی فکر کنیم. تخصیص یارانه به شیر ضروری است یا بنزین؟ کدام منطق می پذیرد یک لیتر بنزین ۱۰۰۰ یا حتی ۱۵۰۰ تومان باشد اما یک لیتر شیر ۳۰۰۰ تومان؟ وقت اصلاح این معادله معکوس، چه زمانی فرا می رسد؟ زمانی که هوای شهرها از این هم آلوده تر شود؟ زمانی که باز هم سهم شیر و لبنیات از سفره های مردم کمتر شود تا قیمت بنزین ثابت بماند؟ زمانی که بیماریهای مختلفی که زهرش بنزین است و پادزهرش شیر، افزایش یابد؟

ای کاش همه کسانی که نگران افزایش قیمت بنزین هستند، کمی هم برای کمبود یارانه شیر و لبنیات، اعتراض می کردند…

حمیدرضا شکوهی