حمیدرضا نقاشیان: باید دانشگاه تولید هنر های قرآنی داشت باشیم
حمیدرضا نقاشیان: باید دانشگاه تولید هنر های قرآنی داشت باشیم

ویژه نامه تلاوت : به نام خدا و با سلام از اینکه وقتتون را در اختیار ما میگذارین بسیار متشکر و سپاسگزاریم و امیدواریم این مصاحبه که با شما انجام میشه بتونه بخشی از سئوالات احتمالی در ذهن و فکر خوانندگان در خصوص ابتکارعمل مرتبط با برگزاری جشنواره تلاوتهای مجلسی که به میزبانی و تقبل […]

ویژه نامه تلاوت : به نام خدا و با سلام از اینکه وقتتون را در اختیار ما میگذارین بسیار متشکر و سپاسگزاریم و امیدواریم این مصاحبه که با شما انجام میشه بتونه بخشی از سئوالات احتمالی در ذهن و فکر خوانندگان در خصوص ابتکارعمل مرتبط با برگزاری جشنواره تلاوتهای مجلسی که به میزبانی و تقبل مسئولیت مجمع قرآنی صاحب الزمانی تهران و در محل حسینیه صاحب الزمانی تهران برگزار میشه پاسخ بده و از ابهامات محتمل بکاهد. 

بعنوان اولین سئوال ممکنه بفرمایید ایده و طرح برگزاری این نوع جشنواره از کجا و چگونه شکل گرفت و شما از چه زمان و با چه انگیزه ای مبادرت به ورود و تقبل مسئولیت نمودین؟
 
نقاشیان : بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین و انه خیر ناصر اٍ و معین ، الحمد لله الذی هدانا لهذا و ماکننا لنهتدی لولا ان هدانا الله و الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایت مولی نا امیر المومنین و اولاده من الاولین الی الاخرین مولاناالمهدی صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف .
طرح اولیه برگزاری جشنواره تلاوتهای مجلسی از جانب برادر ارجمند و صدیق گرامی قاری بین المللی قرآن کریم و استاد مسلم صوت و لحن قرآن جناب آقای استاد داوود جعفری حفظه الله تعالی در سال ۹۴ به این حقیر عرضه شد و در طول یک دوره یکساله با چکش کاریهای طرح امروزه با یک ایین نامه قابل قبولی به شکل ساختاری قابل ارائه با عنوان «جشنواره تلاوتهای مجلسی » جامه عمل پوشیده است.
مجمع قرآنی هیئت صاحب الزمانی بعد از ارائه طرح موضوع را به هیئت مدیره تقدیم نمود و در یک جلسه با حضور کلیه اعضاء و حضور شخص شخیص جناب استاد جعفری و تصویب مطلق آراء طرح مورد پذیرش واقع شد وبرای پیاده سازی به حقیر اجازه ورود و انجام هزینه داده شد که تا امروز خدای بزرگ را شکر میکنیم که فینال ششم که در اصل فینال فینالیستهای پنج دوره برگزار شده را پشت سر میگذاریم با شیوه ای مطلوب برگزار شده است.

 
ویژه نامه تلاوت : در بادی امر وقتی شروع به فعالیت کردین ، فکر میکردین این طرح با این مقدار موفقیت مواجه باشه و استقبال مردمی و داوران والامقام وشاخص قرآنی کشور را بدنبال داشته باشه؟
نقاشیان : طبع ورود و ابتدای هر طرحی با ریسک های متناسب باخودش همراه است و این طرح هم از چنین محتوائی با فاصله نبود لاکن اهمیت امور مذهبی و هر کجا که پای خدا و ائمه اطهار در میان باشه اگر منیت و ریا ممزوج با موضوع نباشه و درجه قابل قبولی از خلوص در جریان باشه موضوع با حمایت خدای متعال و پشتیبانی ائمه مواجه میشه فی الواقع ما به ابعاد موضوع توجه کردیم و بیشترین ملاحظه هم این بود که اشخاص در موضوع منیت خودشون را ملاک قرار ندهند و به عبارتی قرآن و قرائت و تلاوت خوش ، زمینه مطرح شدن اشخاص واقع نشه و کار تا حد بلوغمون به خاطر خدا و اصالت بی رنگ و ریائی را مطرح  داشته باشه ، پیش بره و بنظرم کلید موفقیت موضوع هم همین بوده که افراد با خلوص کارشون را ارائه کردند و خدا هم به این خلوص جلا و آبرو داد و در اصل این موفقیت نسبی امروز خود امتحان فردای ماست که اگر مشی و منش خود را در عمق بخشیدن به خلوص رعایت کردیم کار بیشتر و بزرگتر خواهد شد و به سمت یک کار ملی برای ارائه به جهان اسلام میل میکنه والا در فضای خودش یا میمونه و یا افول میکنه فی الواقع ما بعنوان برگزار کننده در مجمع قرآنی هیئت صاحب الزمانی تهران و دوستان ما در مقام هیات اجرائی و دبیری و نظارت همه از مسئولیتی خطیر برخورداریم که اول از همه مواظب نفس خودمون باشیم که شیطان وسوسه نکنه و در ثانی خلوص تیمی خودمون را حفظ کنیم که خدا توفیق را از ما دریغ نکنه.
 
ویژه نامه تلاوت :اگر ممکنه مقداری از مجمع قرآنی هیئت صاحب الزمانی تهران برای ما بگویین که از چه زمان شکل گرفته و چه اشخاصی در آن نقش داشته اند و با چه سابقه ای همراه بوده است؟
 
نقاشیان : مجمع قرآنی هیئت صاحب الزمانی از منظر ماهیت و نه البته با این عنوان از سالیان خیلی دور و از زمانی که پدران ما در هیئت حضور داشته اند شکل رسمی و آموزشی و گاهی هم مجلسی داشته است و من باید اذعان کنم که منطقه ما این خاصیت را داشته که قراء ممتازی را به عرصه این فرایند تقدیم نموده است من تا زمانی که بخاطر دارم اساتید بزرگی همانند مرشد عبدالله و استاد فارسی و حاج سید ابواقاسم شجاعی قبل از اینکه فینه بگزارند و قبلا اینکه موامم بشوند پشت رحل قرآن پیشینیان ما را آموزش قرائت و تلاوت میدادند ما در هیئت صاحب الزمانی قبل از انقلاب مرحوم شیخ اسماعیل شیرازی را داشتیم که پای رحل مینشستند و یا جناب استاد ایران نژاد را داشتیم و یا استاد نظری را داشتیم و در هیات جوانان صاحب الزمانی جناب آقای ضرغامی که دوره ای در مسئولیت صدا وسیما بودند را داشتیم و جناب آقای صامعی که هم اکنون نیابت ریاست ثبت احوال کشور را دارند داشته ایم یک دوره ای جناب آقای استاد صداقت درس تجوید داشتند بعد ها امثال حقیر هم جسورانه جرئت کردیم پای رحل نشسته و در حد مزجات آموزش داده ایم و البته و صد البته عمده ترین دوره آشنایی ما با تفسیر وتلاوت به دوره استادی مرحوم شهید عباسعلی ناطق نوری که به حق گردن یکایک ما و شهدای بزرگوارمون حق دارند را باید اسم برد و بعد از انقلاب آقای ناصر پناهی در جوانان و جناب استاد مهدی میرزاخانی نفر اول مسابقات ادارات کشور مسئول آموزش قرآن بوده اند و بطور کلی باید عرض کنم که شاید این جلسات از یک قوام و تداوم همیشگی برخوردار نبوده ولی همه اعضای صاحب الزمانیها در ادوار مختلف با قرآن و تلاوت اجین و اخیرا هم قبل از آغاز جشنواره ها استاد گرجی و کرمانی و سعیدیان در جلسات ما افتخار تلاوت داشته اند. 
 

ویژه نامه تلاوت : میخواهیم سئوال کنیم چرا عنوان جشنواره را انتخاب کرده اید آیا امکان استفاده از عنوان دیگری نبود مثلا اینکه نام این جلسات را هم مجمع قرآنی میگذاشتید؟
نقاشیان : همانگونه که مستحضرید اطلاق عنوان جشنواره به جلسات ماهیانه ای ترتب می یابد که هیئت اجرائی جشنواره در مجامع قرآنی مختلف که تحت زعامت و رهبری و استادی اساتید بزرگ قرآنی کشور و بخصوص در مقطع اولیه در شهر تهران برگزار میشود ، حضور می یابند و با توزیع اوراق برگ رای افراد برگزیده ی مردم در آن مجمع را انتخاب و در جلسات فینال ماهیانه شرکت میدهند و طبعا نام و عنوان این فینال از ماهیت جشنواره ای برخوردار است که جامع جلسات قرآنی است وما از آنجا که بهترین ها را در این مجموعه کنارهم مینشانیم و از بین بهترین ها بهترین بهترینها را برمیگزینیم این ماهیت را نوعی جشن قرآنی تلقی میکنیم اما اگر نخواهم به موضوع یک ماهیت دگم گونه بدهم شاید اگر کسی عنوان جامع تری یافت و ارائه نمود جشنواره را تحت الشعاع نام جامع تر قرار دهیم.
 
ویژه نامه تلاوت : اجازه بدین مقداری وارد شکل برگزاری هم بشویم و سئوال کنیم علت اینکه بهترین ها را با رای مردم انتخاب میکنید چیست و اینکه داوران حضور دارند و رای آنان هم تاثیر در انتخاب دارد چگونه است؟
 
 
نقاشیان : همانگونه که از اسم و عنوان جشنواره پیداست اینجا تلاوت مجلسی ارائه میشود و به عبارتی ابتدا یک مجلس تشکیل شده و در آن مجلس تلاوتی در شان و مرتبت آن مجلس ارائه میشود و همیجا اساس نیاز به رای مردم نیز هویدا میگردد چرا که این مردمند که می پسندند که کدام نوا کدام صوت کدام لحن و کدام ملودی را بیشتر پسندیده اند؟ درست همان کاری که قراء بزرگ مصری و مغربی و لبنانی و اردنی و کویتی و اندونزیایی انجام میدهند که کیفیت اجرای مجلسی مردم را به وجد میاورد و وجدشان هیاهومیافریند مردم از نوع تلاوت کیف میکنند.
ویژگی دیگر این برگزاری یک سنجش علمی هم هست و به عبارتی سنجش داوران زبده و اساتید فن در جوار رای مردم نیز اندازه گیری میشود و در طول ادوار پنجگانه ما به این نتیجه نائل آمدیم که مردمی که با ذوق و اشتیاق رای میدهند در فهم و درک علمی و فنی قرائت و تلاوت فاصله ی چندانی با اساتید این حرفه ندارند و گاها نفر اول انتخابی مردم و اساتید یک نفر بوده است. 
 
ویژه نامه تلاوت : بنظر شما تفاوت تلاوت مجلسی با تلاوت غیر مجلسی که شاید نام آن نوع تلاوت را بتوانیم مسابقاتی تلقی کنیم در کجاست و به عبارتی هدف شما از ترویج تلاوت مجلسی چیست و چرا فکر میکنید این نوع تلاوت باید ترویج بیابد و تاثیر گزار بر تنوعی از تلاوتها شود؟
نقاشیان : سئوال حساس و دقیقی کردین که باید با وسواس و دقت به آن پاسخ داد و البته این سئوال را باید اساتید بزرگوار و پیش کسوت قرآنی پاسخ بدهند اما در حد مزجات باید عرض تفاوت تلاوت مجلسی با مسابقاتی را در دو موضوع میشود تبیین نمود که اول تعریف مقام معظم رهبری از مجلس قرآنی است که معظم له در بیانی میفرمایند « مجلس قرآنی مجلسی است که مردم بنشینند و کسانی هم قرآن بخوانند با لحن خوش هم بخوانند و مردم هم به قرآن گوش بدهند و موضوع دوم اینکه قاری در مجلس مسابقه برای خوشآیند داور قرآن میخواند و بسیار دیده شده که قبل از رفتن روی کرسی تلاوت به کنکاش و تحقیق و تفحص روی سلیقه داور می پردازد تا اینکه همان خوشایند را ارائه کند حال اینکه در مجلسی خوانی قاری برای کیف و حظ و لذت خود میخواند و همین فاصله است که جسارت بروز هنری دارد و تبلور می آفریند . قاری در چنین شرایطی همه انرژی و سلیقه و ابتکار خود را در تحریر و غیر تحریر و حتی مفاهیم و وقف بکار میگیرد تا اثر بدیع بیافریند و شما بکرات مشاهده کرده اید که قاری در زمان نشستن بر کرسی تلاوت ضبط صوت خود را روشن میکند که اثر خود را ثبت و ضبط کرده بعد ها با شنیدن کرارا آن به آن اثر کیفیت بیشتری ببخشد و این شیوه جسارت در ارائه تلاوت را ارتقاء بخشیده تا موجب کیفی کردن کیفیت فراهم آید وطبعا ذوق جای استرس و اضطراب را پر میکند.
 
ویژه نامه تلاوت : استقبال سازمانی از جشنواره را چگونه ارزیابی میکنید ؟ آیا بنظر شما نظرتان در انتشار اخبار جشنواره در خور جشنواره بوده یا انتظار بیشتری از آن داشته اید؟
 
 
نقاشیان : توقع ما از کودک نوپا راه رفتن تاتی تاتی است و طبع نگاه بیرونی هم به کودک ، تردید در ماندگاریست که طبعا با برگزاری پنج دوره فینال انعکاس نسبی خوبی داشته زیرا هم شورای عالی قرآنی به وجود و لزوم آن رضایت داده و هم رسانه ها از منظر یک کار جدید و لازم در این فرایند تا حدی منطقی نگاه کرده اند اخبار و اطلاعات آن را منعکس نموده اند این در شرایطی است که وب سایت جشنواره هنوز حاضر نشده و ما فقط اطلاع رسانی را در حد تعداد کمی پوستر و چند کانال تلگرامی انتشار داده ایم و لذاست که وقتی خبر گزاریهای فارس و تسنیم و تصمیم و ایکنا و شبکه سیمای قرآن مبادرت به پخش میکند بخش از انتظار ما را پوزش میدهند و ما و  تیم اجرائی فکر میکنیم این شیوه رفته رفته ارتقاء می یابد و بدان راضی هستیم و ثبات در تدوام را خمیر مایه گسترش و پذیرش و توسعه خبری می یابیم.
 

ویژه نامه تلاوت : میتوانیم از برنامه های آتی جشنواره اطلاعات داشته باشیم مثلا آیا برنامه حضور در استانها و شهرستانها دارید؟ فکر میکنید شیوه بردن این جشنواره به استانها و شهرستانها و یا حتی بین المللی کردن آن چگونه خواهد بود؟
نقاشیان : در خصوص گسترش دامنه جشنواره جلسات متعددی بین هیئت اجرایی و مجمع قرآنی هیئت صاحب الزمانی تشکیل و نتایج مثمر ثمری هم داشته است ما فکر میکنیم به همین شیوه که هیئت صاحب الزمانی مسئولیت برگزاری جشنواره در تهران را بعهده گرفت هیئتهای بزرگ مراکز استان هم با الگو گرفتن از آیین نامه این جشنواره میتوانند فرهنگ ثقلینی کردن هیئتهای خود را در ترویج فرهنگ هم قرآن و هم عترت گسترش دهند و این امر منافع و آثار مترتب بر جهانی شدن را گسترش میدهد اینکه اهل تسنن فقط به قرآن تمسک کنند و ما با نگاه افراطی ترویج فرهنگ قرآنی را کمرنگ و یا دولتی تلقی کنیم و هیئتها از ترویج جدی ان فاصله بگیرند و بیشتر به پر رنگ کردن فرهنگ عترت مبادرت ورزند ، طبعا مورد رضای مولایمان آقا صاحب الزمان عجل الله نخواهد بود ما فکر میکنیم انتشار این ویژه نامه که در آینده تبدیل به مجله فراگیر کشوری خواهد شد بستر الگوپذیری را توسعه خواهد داد و طبعا با جلسات متعدد از شورای قرآنی کشور مطالبه خواهیم نمودکه در استانها به هیئتهای بزرگ توصیه کنند که این الگو و یا لگوهای مشابه را در دستور کار قرارداده تا استعدادهای مورد نظر و قابل رشد بستر حضور و جلوت و شهرت بیابند و ما بتوانیم روز بروز بر جمع قرآنی کشور بیافزاییم و صد البته در آن شرایط به بیرون از کشور هم نگاه خواهیم داشت و من برای این امر افق روشنی را پیش بینی میکنم و امید فراوان دارم ما بعنوان ام القراء کشورهای اسلامی بستر کمی و کیفی این رخداد را قبل از ظهور مولایمان رکورد بزنیم.
 
ویژه نامه تلاوت : بنظر شما نقش حوزه های علمیه در بسط و گسترش این فرهنگ چه مقدار است و آیا تا کنون این نقش بطور جامع جامه عمل پوشیده است؟
 
 
نقاشیان : البته در گذشته حوزه های علمیه در بحث تفسیر چه در بستر انتشارات جمعی و چه انتشارات و جلسات فردی موکول به فعال بودن حوزه ها بوده است و ما در کنار تفاسیر اهل سنت تفاسیر به روز و متقن و پاسخ گویی را عرضه کرده ایم اما در حوزه تلاوت های مجلسی حوزه ها کم تولید داشته اند لازم به ذکر است که در ایام ماه مبارک رمضان مجالس ترتیل خوانی چند سالیست با حمایت متولیان اوقاف و حمایت حوزه ها و آستانهای متبرکه شکل گرفته ، در قم و مشهد و شیراز و اصفهان و کاشان و شاید بعض دیگر شهر ها رونق نسبی هم یافته است اما بنظر من اصلا کافی نیست و مبادرت به توسعه این امر نباید به تولای دولت سپرده شود و هر شهری و حتی  هرروستایی باید حوزه قرائت و نهایتا تفسیرخود را داشته باشد تا زمینه جذب جوانان روز بروز گسترش یافته و ما از مواهب هدایت و رحمت و شفا و نور قرا ن بهره بیشتر بگیریم.
 
ویژه نامه تلاوت : از برخی بزرگان شنیده ایم که قران میتواند تبدیل به یک صنعت شود ، آیا این اصطلاح را در مورد قرآن می پسندید؟
نقاشیان : اینکه قرآن حوزه های فعالیت بسیار گسترده ای از نگارش و خطاطی و چاپ و تذهیب و ترجمه و توزیع و قرائت و مجالس و ختمها و فضای نشر فیزیکی و مجازی و کالای تحقیق  …. را در برمیگیرد خود بخود تداعی یک صنعت را داراست و طبعا حوزه اقتصاد قرآنی البته بدور از منفعت طلبی و سود جوئی میتواند فعالیتهای نوینی در حوزه ابتکارات و فضای های جذبی بیافریند نفس آموزشهای قرآنی با انیمیشن ساختن فعالیتی چشمگیر خواهد بود که با ترجمه به زبانهای مختلف مروج به روزی برای این فرهنگ است و ما اگر از سوء استفاده کننده ها نترسیم بجرات میتوانیم این حوزه را صنعت تلقی نموده و آن را در حد جهان شمولی گسترش دهیم.
 
ویژه نامه تلاوت : هنر سینما بعد از انقلاب تا حد انگشت شماری به قصص قرآنی توجه نموده است ، بنظر شما این حوزه چه میزان میتواند محل ترویج فرهنگ قرآنی شود؟
 
 
نقاشیان : الی ماشاالله این حوزه در طول عمر جمهوری اسلامی ولو با تولید تعدادی اثر فاخر ولی بطور عمده مغفولا عنه است این حوزه باید در بستر مستند سازی فیلم های کوتاه از رئال تا کارتون و انیمیشن هزار ها برابر گذشته رشد کند و بنظر من جای ترویج ان دانشگاههاست بجای ریاضیات و فیزیک و امثالهم که هیچ دردی در جامعه ما نه از صنعت و نه از اقتصاد حل نمیکند باید دانشگاه تولید هنر های قرآنی داشت باید حوزه تولید در این بستر را تقویت نمود باید جوان مهندس ما مهندس نرم افزار برای ساختن و تولیدآثار قابل فروش در جهان بشود ما روی زبان کار نکرده ایم ما مروج زبانهای دیگر برای فرارمغزیم اما اگر زبان را برای تولید محصول مناسب فرهنگی بیاموزیم بستر کار فراهم میشود برنامه های پنج ساله باید معطوف بازار کار و حمایت جهت دار باشند این امر مارا در جهت دادن به ترویج فرهنگی در مقیاس جهان یاری خواهد داد.
 

ویژه نامه تلاوت : با توجه به اینکه جشنواره تلاوتهای مجلسی زمینه مناسبی برای حضور استعداد های درخشان قرآنی است فکر میکنید بشود استودیوهای ضبط را برای تولید دوره های قرآنی برای قراء خوش حوان آماده نمود؟
نقاشیان : از ابتدای شروع جلسات قرائت در خود جشنواره و یا در حاشیه آن ما نگاه مشتاقانه ای به این موضوع داشته ایم اخیرا برادران خوبی به شکل ارگانیک به جمع ما پیوسته اند که در شرف ساماندهی یک روابط عمومی فعال برای هیئت هستیم  شاید اولین مبادرت ما اعزام قاری به هیئتهاست تا زمینه حضور و گسترش این فرایند را جامعتر کنیم قبلا به مدرسه آمزشی ًرآن هم توجه کرده ایم اما در ارتباط با ایجاد یک استودیو برای ضبط کار عمده ای نکرده ایم بنظر من هم جای آلبومهای خوب از قراء خوب در جامعه قرآنی ما کم است به موضوع فکر کرده ایم اما منتظر تشکیل مناسبات اولیه هستیم.
 
ویژه نامه تلاوت : بنظر شما جای یک دانشگاه جامع علوم قرآنی در کشور خالی نیست؟ ما با عنوانی که استفاده کردید بعنوان ام القراء نباید به موضوع بسیط تر میاندیشیدیم؟
 
 
نقاشیان : اینکه باید به موضوع می اندیشیدیم عینی است اینکه بگوییم نیاندیشیده ایم هم درست نیست اما ضعف ما در حوزه گسترش اندیشه و تبدیل آن به ایده و تحقق آن به برنامه و عملیات کاملا مشهود است ما در طول چهل سال گذشته مشغول تامین مکانیزم های بقا و امنیت در حوزه های داخلی و بعد از آن در حوزه پیرامونی بوده ایم و در خصوص دولتها هم همیشه سرمان کلاه رفته علت هم این است که ابزار های استحاله را نمیشناختیم و صدای رسانه ای غربگرا اعم از سلیقه و یا مزدوری در این حوزه تهاجمی بوده و ما را به تدافع وا داشته والا کلیدی ترین حوزه برای نیل به اهداف قرآنی آغاز از آموزش و پرورش بود چه در حوزه تربیت معلم و مدرس و چه در حوزه تبدیل ملات و متون که بسیار غفلت شده این فضا امکان ایجاد دانشگاه جامع علمی کاربردی قرآنی را داشت .
 

ویژه نامه تلاوت : مباحث قرآنی چه حول محور جشنواره و چه حول محور مسائل آموزشی و ضرورتها بسیار گسترده اند و طبعا در یک مصاحبه نمیگنجند از اینکه وقت مستوفائی را اختصاص دادین سپاسگزاریم و امید که توفیق داشته باشیم در نسخ دیگر ویژه نامه تلاوت امثال این مصاحبه را داشته باشیم
نقاشیان : منهم از مباحث مطروحه راضی هستم و امید که خدای متعال آنچه پرسیده شد وآنچه پاسخ داده شد را در جهت رضای خود بپذیرد منهم از شما متشکرم والسلام