آخرین سرمقاله در قرنی که گذشت

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد  اولین سال از قرن ۱۵ هجری خورشیدی را چگونه آغاز خواهیم نمود؟ در قران کریم که کتاب اصلی مسلمانهاست سوره‌ای از طرف پروردگار به پیامبر عظیم الشان اسلام نازل شده که نام آن سوره عصر است. در این سوره که ترجمه آن چنین است آمده که: « به روزگار سوگند. همانا انسان در خسارت است. مگر آنان كه ايمان آورده و كارهاى نيك انجام داده و يكديگر را به حق و استقامت سفارش كنند». در صدر اسلام، مسلمانان هنگام خداحافظى و جدا شدن از يكديگر اين سوره را تلاوت مى‌كردند. خداوند در قرآن، به همه مقاطع زمانى سوگند ياد كرده است. فجر، صبح، روز، شب، چاشت، سحر، حتی خداوند  به سحر چند بار سوگند ياد كرده است. در حديثى از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه منظور، عصر خروج  و ایام ظهور حضرت مهدى عليه‌السلام است. بعضى‌ها هم مراد از عصر را عصر ظهور اسلام گرفته‌اند. بعضى عصر را به معناى لغوى آن يعنى عصاره  و فشار گرفته‌اند، زيرا كه فشارها سبب غفلت‌زدائى و تلاش و ابتكار انسان‌هاست. اما این به عقل نزدیک‌تر است که  عصر را عصاره هستى يعنى انسان كامل بگیریم. باید اذعان کرد که خسارت در مال قابل جبران است، امّا خسارت در انسانيّت، بالاترين خسارتهاست. سفارش ديگران به حق، ممكن است عوارض تلخى داشته باشد كه بايد با صبر و استقامت به استقبال آن رفت. فخر رازى از مفسرین بزرگ قرآن و اهل تسنن است و مى‌گويد: انسان در دنيا مانند يخ‌فروشى است كه هر لحظه سرمايه‌اش آب مى‌شود و بايد هرچه زودتر آن را بفروشد و گرنه خسارت كرده است. با اينكه سفارش به حق و صبر جزء اعمال صالح است ولى به خاطر اهميّت جداگانه بيان شده‌اند. همانگونه كه صبر و استقامت نيز حق است و شامل آن مى‌شود ولى به خاطر اهميّت صبر جداگانه آمده است. با یک نگاه اجمالى به آيات قرآن ما را به اين نكته اساسى مى‌رساند كه دنيا بازار است و تمام مردم عمر و توان و استعداد خودشان را در آن عرضه مى‌كنند و فروش جنس در اين بازار اجبارى است. حضرت على عليه‌السلام در این خصوص مى‌فرمايند: «نفس كشيدن انسان گامى به سوى مرگ است. پس انسان الزاماً سرمايه عمر را هر لحظه از دست مى‌دهد و ما نمى‌توانيم از رفتن عمر و توان خود جلوگيرى كنيم. چه بخواهيم يا نخواهيم ». حال و با این حال و هوا اگر بخواهیم به اتفاقاتی که در عصر پیش رو داریم با عینک سیاسی نگاه کنیم باید کمی به عقب بازگشته و کرسی‌های چیده شده برای تحقق اهدافی در آینده را با هم مرور کنیم. سال گذشته در اخبار و رویدادها در جهان، کرونا حرف اول را بخود اختصاص داده بود و بنظر میرسد سال آتی هم بخش زیادی از سخن و محورهای مدیریت‌های بهداشت و درمان و نظارت در حاشیه همین پاندمی و واکسن مربوطه و نهایتا حوادث ناشی از حواشی آن بوده باشد. اگرچه اگر بخواهم به نکات برجسته و تحقق یافته در سال گذشته نگاه کنم اخراج دونالد ترامپ را از کاخ سفید از نظر دور نخواهم داشت. البته به این امر هم معترفم که جو بایدن که بجای ترامپ به کاخ سفید راه یافته به بیماری تردید در تصمیم مبتلا بوده و یحتمل خواهد بود او نه میتواند به صهیونیست‌ها پشت کند و نه میتواند مواهب برجام و نزدیکی به اروپا را ندیده بگیرد. بعد از این حوادث باید به دورخیز چین برای ده سال آینده اشاره کنم. ترامپ در سال آخر اقامت خود در کاخ سفید رفتاری از خود نشان داد که چینی‌ها کاملا متقاعد شده‌اند که باید در دوره زمانی معقول ذخایر ارزی خود را در حجم و حد ۳ هزار میلیارد دلار از امریکا خارج نموده و در آسیای غربی و آفریقا سرمایه‌گذاری کنند. بنظر می‌رسد این رویداد آغاز شده و در مسیر تحقق خود بسیار آهسته و کند اما مدبرانه به پیش میرود. سال گذشته را مردم جهان بدون حضور فیزیکی شهید حاج قاسم سلیمانی گذراندند او کسی بود که بلای خانمانسوز بشریت یعنی « داعش » را تار و مار کرد. سال قبل  فقط  یک روز به پایان بهار مانده بود که پدافند هوایی سپاه در اقدامی شوکه آور به آمریکا، پهپاد ۲۰۰ میلیون دلاری این کشور را بر فراز خلیج فارس منهدم کرد. پهپادی که با هدف جاسوسی وارد مرزهای کشور ما شده بود اما هدف سامانه پدافندی «سوم خرداد» نیروی هوافضای سپاه قرار گرفت و منهدم شد. این اقدام از سوی سپاه موجب حیرت متخصصان نظامی جهان گردید چون پهپاد مزبور رادارگریز بود و به عنوان دوربردترین پرنده عملیاتی جهان شناخته می‌شد. فصل بهار دنیای سیاست جدا از سیل ویرانگر با اقدام دولتمردان کاخ سفید همراه بود که در حرکتی گستاخانه سپاه پاسداران را به زعم خودشان وارد لیست گروه‌های تروریستی کردند. اقدامی که به سرعت در داخل با واکنش همراه شد و از دولت تا مجلس و دیگر نهادها در کنار مردم پشت سر نیروهای سپاه ایستادند. آنچنان که ساختمان هرمی شکل بهارستان در نخستین جلسه پس از پایان تعطیلات نوروزی یکدست سبزپوش شد و همه با لباس سپاه وارد صحن مجلس شدند. آنها حتی طرح دوفوریتی را نیز به امضا رسانده و کلیه نیروهای امنیتی و اطلاعاتی فعال آمریکا در غرب آسیا را به عنوان تروریست معرفی کردند. در همان روزهایی که سپاه از سوی آمریکایی‌ها تحریم شد، با تصمیم رهبر معظم انقلاب، اسلامی سرلشکر سلامی به عنوان فرمانده کل جدید سپاه منصوب شد. اما نمیتوانم به پایان این سرمقاله در انتهای قرن ۱۴ فکر کنم و از برجام سخن نگویم. سال ۱۳۹۹ با حال و هوای آرزوهای دولت ایران و خوش‌بینی غرب باوران در ایران به گذران امیدهای واهی گذشت. کاسه گدایی بدست افرادی خالی و بی‌محتوا به انتهای سال رسید که خسارت آن تاثیر ویژه‌ای بر مردمان فقیر کشورمان داشت و برای اذهان غربی و رنگ و لعاب ایرانی باز هم عبرت نشد که غرب فقط به منافع خود حتی در چارچوب‌های اخلاق‌ستیزانه می‌اندیشد و حقوق بشر یک دروغ بزرگ است. والسلام