اختیار خلق پول با نظام نیست
اختیار خلق پول با نظام نیست
بانک مرکزی از وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های سیستم بانکی در پایان سال گذشته اینگونه خبر میدهد که حجم نقدینگی در سال ۱۳۹۷ با رشد ۲۳.۱ درصدی نسبت به پایان سال ۱۳۹۶ به ۱,۸۸۲ هزار میلیارد تومانبالغ یافته است.

به گزارش واحد تحلیلی خبرگزاری صبح اقتصاد در این گزارش که ابعاد روشنی از زیر پوست  تصمیم سازی برای خلق پول و افزودن به حجم شبه آن را واضح میکند به حجم نقدینگی اعم از پول و شبه پول اشاره میکند و اینگونه عنوان میشود که از مجموع نقدینگی بیش از ۲۸۵ هزار میلیارد تومان پول و حدود ۱,۵۹۷ هزار میلیارد تومان شبه پول که غالبا سپرده های گزارش شده بانکی نام گرفته و رقم دقیق  آن لازم الحصاست ظاهرا در سال ۱۳۹۶، حدود ۱,۵۲۹ هزار میلیارد تومان بوده است که امسال  با  رشد ۳۵۳ هزار میلیارد تومانی به رقمی نزدیک به ۱۹۰۰ هزار میلیارد تومان بالغ گردیده است. بررسی روند تغییرات نقدینگی دردولت های یازدهم و دوازدهم  و به عبارتی از سال ۱۳۹۳ از این حکایت دارد که در مجموع در چهار سال گذشته بیش از ۱,۱۰۰ هزار میلیارد تومان بر حجم نقدینگی کشور افزوده شده است. طی این سال‌ها بالاترین رشد نقدینگی در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال ۱۳۹۳ با ۳۰ درصد افزایش ثبت شده است. مسیر رو به رشد نقدینگی طی سال‌های گذشته در حالی در اقتصاد ایران ادامه دارد که بارها با توجه به انتقاداتی که  اغلب کارشناسان اقتصادی و بانکی  از نحوه مدیریت پول و اعتبار در کشور داشته اند نسبت به این موضوع و آثار آن بر تورم بی توجه خاصی که تهدید آمیز هم مینماید  بچشم میخورد. البته حضرت اقای همتی رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرده اند که برنامه‌های ویژه‌ای برای هدایت نقدینگی به سمت بازارهای مولد توسط بانک مرکزی وجود دارد.  ناگفته نماند که این امر  در حالی است که همتی، اخیراً در خصوص این موضوع  مورد سئوال قرار گرفته و گفته بود که علی‌رغم رشد بالای شاخص‌های پولی و به ویژه نقدینگی، تأمین مالی فعالیت‌های تولیدی همچنان با دشواری مواجه است. که اولا باید گفت پس پول کجا رفته ؟ و دوما از دو مطلب ایشان حالا باید یکی را قبول کرد،  قسم حضرت عباس یا دم خروس؟ همتی جای دیگری هم گفته که بانک مرکزی به دنبال طرح‌هایی برای حل موضوع تأمین مالی دولت است، یکی از مسائلی که معتقد بود باید در این باره مورد توجه قرار بگیرد این بود که هر طرحی منجر به انحراف در منابع نظام بانکی و تشدید فشارهای تورمی و قیمتی نشود؛ در کمیته‌های مشورتی نقدینگی و اعتباری بانک مرکزی  مورد نظر قرار میگیرد. حال تا آنجا که میتوان فهمید این که بانک مرکزی منفعل و منتظر ارائه طرح توسط کارشناسان است و خود ابتکار عملی از خود نخواهد داشت. رئیس کل بانک مرکزی بدون توجه به سخنان قبل خود که  پیش‌تر گفته بود که در هدایت نقدینگی دو موضوع مهم وجود دارد، اول این‌که بخش عمده‌ای از حجم نقدینگی هم‌اکنون تبدیل به تسهیلات اعم از تولیدی یا غیر آن شده یا توسط خود بانک‌ها تبدیل به انواع دیگری از دارایی شده است و موضوع دیگر این‌که نقدینگی در بخش‌هایی متمرکز شود که بیشترین بازدهی را داشته باشد. سخن از هدایت مولد میکند و باید توجه داشت که امروزه با توجه به سخت گیری های هماهنگ دستگاههای ذیربط ، جهت گیری در تولید بازدهی معنا داری ندارد و تولیدی ها بدلیل سیاستهای غلط دولت همه یکی پس از دیگری تعطیل شده اند و این حجم از پول یا باید در بازار ملک و زمین مبادله شود و یا در مسیر طلا و  ارز که در سالهای گذشته بخصوص سال ۹۸ این فاجعه با حمایت عوامل پیشین بانک مرکزی رخ نمود و موجب گرانی های کمر شکن در اقتصاد گردید. اساسا از نگاه همتی برای هدایت نقدینگی به سمت تولید باید بازدهی بخش تولید از طریق بهبود فضای کسب‌ وکار، کاهش هزینه‌های تولید، بالا رفتن قدرت خرید مردم برای تقاضا و رشد صادرات  صورت پذیرد که هر کلاس اولی در اقتصاد این تئوری ها را از روی کتاب میتواند بخواند و گفتار درمانی تحویل مردم دهد. باید از همتی پرسید شما که از این فرایند ها در فضای بهبود سخن می کنید بفرمایید عملا جز افزودن به حجم نقدینگی و برنامه ریزی از طریق افزایش نرخ دلار برای جمع کردن این پول شناور برنامه عملی دیگری داشته اید؟ اینگونه میتوان فهمید که نظام اسلامی کارشناسان مورد وثوق بانک و پول در اقتصاد ندارد و اگر هم چند نفری از علما زمینه ای برای اظهار نظری در حیطه های اقتصادی نموده اند بیشتر نظری تلقی گردیده و ساختار اجرای بدون توجه به این نظرات اقدامات مشکوک و مخرب خود را درقالب سخت تر شدن فضای معیشت مردم بشکل موریانه ای و تدریجی اجرا نموده و در حال اجراست. این امر کاملا واضح است که خلق و تولید پول از محل تحلیل و آمار سازی گردش ان از اختیار نظام خارج شده و حتی بانک مرکزی قادر به اداره و نظارت و کنترل آن نیست و اگر نظام فکری به حال بانکهای خصوصی که عملا اختیار کامل در اداره بازار اعتباری را در ید خود گرفته اند،  نکند این مسیر نظام را به خوردن جام زهر دیگری سوق خواهد داد. من آنچه شرط بلاغ است این چنین گفتم * تو خواه گوش مکن ، شرم خویشتن بپذیر.  والسلام

حمید رضا نقاشیان

  • منبع خبر : صبح اقتصاد